Wacław Kuchar

---

Życie prywatne

Wacław Kuchar urodził się 16 września 1897 roku w rodzinie o węgierskich korzeniach. Jego rodzicami byli Ludwik (1865–1917) oraz Ludwika Drzewiecka. Warto zaznaczyć, że jego ojciec pełnił rolę przemysłowca i był znanym sponsorem klubu LKS Pogoń Lwów. W rodzinie Kuchara sportowe tradycje były kontynuowane przez jego braci, którzy również związani byli z tym samym klubem, zwłaszcza w sekcji piłkarskiej. Wśród nich znajdziemy Tadeusza (1891–1966), który był wszechstronnym sportowcem, a także trenerem i działaczem sportowym oraz Władysława (1895–1983), który również był zaangażowany w działalność sportową.

W jego rodzeństwie występowali także: Kazimiera (1899–1981, po mężu Chodkiewicz), Karol (1892–1960), Kinga (zmarła w 1894 roku), Mieczysław (1902–1939, piłkarz oraz bramkarz Pogoni Lwów) oraz Zbigniew (1905–1945, również hokeista w Pogoni).

W dniu 12 października 1915 roku zdał egzamin dojrzałości w C. K. II Szkole Realnej we Lwowie. Dwa dni później postanowił opuścić szkołę, będąc w VI klasie. Po tym wydarzeniu rozpoczął studia na Politechnice Lwowskiej.

Jego życie prywatne zyskało nowy wymiar po zawarciu małżeństwa z Ireną Georgeon (1906–1987). Ciekawostką jest, że siostra Ireny, Maria, wyszła za Stanisława Kuniczaka, który był kierownikiem sekcji piłkarskiej Pogoni Lwów oraz sędzią piłkarskim. Stanisław był również oficerem 5 pułku artylerii polowej we Lwowie. Wacław miał również w swojej rodzinie Tomasza Bielawskich, który był jego dziadkiem.

Służba wojskowa

W roku 1915 Wacław Kuchar został wcielony do wojska austriackiego, po czym ukończył szkołę oficerską. Jako ochotnik, przyjął służbę w Wojsko Polskie 6 listopada 1918, otrzymując stopień podporucznika. Podczas I wojny światowej aktywnie uczestniczył w obronie Lwowa, a jego działania miały miejsce w kontekście wojny polsko-ukraińskiej.

Służąc w 5 Lwowskim pułku artylerii polowej, brał udział w zmaganiach toczonych w trakcie wojny polsko-bolszewickiej. W 1920 roku został awansowany na porucznika rezerwy artylerii, z datą starszeństwa ustaloną na 1 czerwca 1919. Po dwóch latach, w 1922 roku, przeniesiono go do rezerwy, gdzie pozostał w stopniu porucznika. Jego jednostką macierzystą był 5 pułk artylerii polowej we Lwowie.

W latach dwudziestych Kuchar pełnił rolę oficera rezerwowego, a w 1934 roku wciąż miał przydział w rezerwie do 5 pułku artylerii lekkiej, który również stacjonował we Lwowie.

Kariera sportowa

Wacław Kuchar był wszechstronnym sportowcem, który pozostawił trwały ślad w historii polskiego sportu. Jego osiągnięcia obejmowały wiele dyscyplin, co czyni go jedną z ikon sportu w Polsce.

Już 18 maja 1919 roku zdobył 5 goli dla teamu Pogoni Lwów, co miało miejsce w pierwszym meczu po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, zakończonym zwycięstwem 9:3 nad zespołem 5 pułku piechoty. Jego wszechstronność była imponująca, ponieważ uprawiał lekkoatletykę, piłkę nożną (na początku jako napastnik, a potem jako pomocnik), łyżwiarstwo szybkie oraz hokej na lodzie. Kuchar był wielokrotnym mistrzem Polski oraz reprezentantem kraju we wszystkich wyżej wymienionych dziedzinach, co pokazuje jego niezwykły talent i determinację. W sumie odnosił sukcesy w dziewięciu dyscyplinach sportowych.

Przez całe życie był związany ze Lwowem, reprezentując barwy lwowskiej Pogoni, gdzie wielokrotnie zdobywał tytuł mistrza tego miasta. W 1926 roku Kuchar był pierwszym wybranym sportowcem roku w Plebiscycie Przeglądu Sportowego, a w kolejnym roku uplasował się na 10. miejscu. Jako napastnik 대표ował Polskę podczas igrzysk olimpijskich w Paryżu 1924, a także pełnił rolę trenera drużyny hokejowej Dynamo Lwów.

Hokej na lodzie

W 1925 roku był jednym z inicjatorów powołania sekcji hokeja na lodzie w klubie Pogoń Lwów. W 1927 roku zdobył z drużyną Pogoni 3. miejsce w mistrzostwach Polski. Również w tym roku był członkiem reprezentacji Polski na mistrzostwach Europy. W 1928 roku osiągnął 4. miejsce na mistrzostwach Polski, a dwa lata później zdobył srebrny medal mistrzostw Europy, przegrywając w finale z Czechosłowacją. Kuchar wystąpił 9 razy w reprezentacji hokeja na lodzie, a z Pogonią zdobył wicemistrzostwo Polski. Mimo powołania do kadry na igrzyska olimpijskie w Sankt-Moritz, nie mógł uczestniczyć w przygotowaniach, co go wykluczyło z turnieju. W 1930 roku pełnił funkcję kierownika technicznego drużyny, a w 1933 roku zdobył z Pogonią tytuł mistrza Polski w hokeju na lodzie ex aequo z Legią Warszawą. Kuchar zakończył swoją karierę w tej dyscyplinie w 1935 roku.

Piłka nożna

Treningi piłkarskie rozpoczął w 1912 roku w Pogoni Lwów, gdzie grał aż do 1934 roku. W kwietniu 1920 roku brał udział w przygotowaniach do Letnich Igrzysk Olimpijskich w Antwerpii. 18 grudnia 1921 roku zagrał w pierwszym w historii meczu reprezentacji Polski przeciwko Węgrom. W tym samym roku jego drużyna zdobyła wicemistrzostwo Polski, przegrywając w finale z Cracovią 2:5. W sezonie 1922 Kuchar zdobył tytuł mistrza Polski z Pogonią Lwów oraz został królem strzelców, zdobywając 21 goli. Zajmował różne pozycje, grając najpierw jako napastnik, a później jako środkowy pomocnik. Ostatnie powołanie do reprezentacji Polski otrzymał w 1929 roku, a w tym samym roku objął stanowisko trenera Pogoni Lwów. Kuchar stał się sędzią piłkarskim w 1936 roku i został szefem Lwowskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej.

Pogoń Lwów:

• wzrost: 168 cm, waga: 65 kg,
• lata gry: 1912–1935,
• mistrz Polski: 1922, 1923, 1925, 1926,
• król strzelców mistrzostw Polski: 1922 (21 goli), 1926 (wspólnie z Józefem Garbieniem – po 11 goli),
• rozegrał 1052 mecze, strzelając 1065 goli,
• reprezentował barwy Pogoni 198 razy, zdobywając 98 bramek.

Piłkarska reprezentacja Polski:

• 23 oficjalne mecze (plus 2 nieoficjalne),
• 5 bramek (4 w meczach nieoficjalnych),
• debiut: 18 grudnia 1921 Węgry-Polska 1-0 (pierwszy mecz polskiej reprezentacji),
• ostatni mecz: 27 października 1928 Czechosłowacja-Polska 3-2,
• trener reprezentacji Polski 1947–1949,
• dwukrotnie Honorowy Członek PZPN.

Lekkoatletyka

Kuchar kładł fundamenty pod lekkoatletykę w Polsce, uprawiając biegi, skoki i rzuty. Został nominowany do kadry na igrzyska olimpijskie w 1920 roku, ale Polska z powodu wojny polsko-bolszewickiej nie wysłała swojego zespołu. W dniach 17-18 lipca 1920 roku został mistrzem Polski w biegu na 110 metrów przez płotki oraz biegu na 800 metrów. W 1921 roku zdobył tytuł mistrza w biegu na 800 metrów oraz trójskoku. W trójmeczu Polska – Czechosłowacja – Jugosławia w 1922 roku zdobył 1. miejsce w skoku wzwyż i 2. w trójskoku. W 1923 roku uzyskał tytuł mistrza w biegu na 400 metrów przez płotki, skoku wzwyż oraz dziesięcioboju. W 1924 roku obronił tytuł mistrza Polski w dziesięcioboju, a jego osiągnięcia obejmowały również rekordy Polski w biegach i skokach, co podkreśla jego znakomite umiejętności. Po zakończeniu kariery lekkoatletycznej, w latach 1936-1939 pełnił funkcję prezesa Okręgowego Związku Lekkiej Atletyki we Lwowie.

Łyżwiarstwo szybkie

Od 1922 roku Kuchar startował także w łyżwiarstwie szybkim, gdzie jego głównym rywalem był Leon Jucewicz. W 1924 roku przegrał rywalizację o prawo startu na igrzyskach olimpijskich w Chamonix. Został pięciokrotnym mistrzem Polski w wieloboju w latach 1922, 1923, 1924, 1927 i 1928, a w 1929 roku zdobył wicemistrzostwo. Jego osiągnięcia w biegu obejmowały również 18 tytułów mistrza kraju na różnych dystansach. W 1925 roku Kuchar wystartował w Mistrzostwach Europy w Łyżwiarstwie Szybkim w Sankt Moritz, gdzie zajął 7. miejsce. Warto wspomnieć, że był członkiem sądu honorowego LKS Pogoń Lwów w 1937 roku.

Po II wojnie światowej

Po przymusowym opuszczeniu Lwowa, Kuchar na pewien czas osiedlił się w Bytomiu, angażując się w zakładanie klubu Polonia Bytom, który kontynuował tradycje Pogoni Lwów, zwłaszcza w sekcji hokejowej Polonii. Następnie przeniósł się do Warszawy, kontynuując swoją karierę jako trener, sędzia i działacz sportowy. Został selekcjonerem reprezentacji Polski w hokeju na lodzie i w piłce nożnej oraz trenerem Legii Warszawa w latach 1949–1953. Po tym, w latach 1954-1957 był trenerem Polonii Warszawa. Przez ponad 30 lat był związany z Legią Warszawa, a jego osiągnięcia zostały docenione w 1977 roku podczas uroczystości z okazji jego 80. urodzin. W końcu spoczął na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Ordery i odznaczenia

Wacław Kuchar był uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami, które świadczą o jego znaczącym wkładzie w życie społeczne i polityczne Polski. Oto lista wyróżnień, które otrzymał w trakcie swojej kariery:

• Order Sztandaru Pracy II klasy,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Walecznych (1922),
• Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1931),
• Medal Niepodległości (9 listopada 1933),
• Krzyż Obrony Lwowa,
• Odznaka Honorowa „Orlęta”.

Upamiętnienie

Wacław Kuchar, wybitny sportowiec, jest od 2011 roku patronem Szkoły Podstawowej nr 54 w Bytomiu. Jego zasługi w dziedzinie piłki nożnej są nieocenione, a od sezonu 1986/87 rozgrywki o Puchar im. Wacława Kuchara odbywają się pod patronatem PZPN. W tych prestiżowych zawodach obecnie uczestniczą drużyny reprezentujące szesnaście wojewódzkich związków piłki nożnej w kategorii chłopców do lat 14.

W 2015 roku w Alei Gwiazd Sportu we Władysławowie miało miejsce uroczyste odsłonięcie gwiazdy poświęconej Wacławowi Kucharowi, co stanowi wyraz uznania dla jego wkładu w rozwój polskiego sportu.

---

Oceń: Wacław Kuchar

---