Józef Bik

---

Życiorys

Pochodził z rodziny żydowskiej z Łańcuta. Istnieją sprzeczne informacje dotyczące daty jego narodzin: przed 1950 rokiem w ankietach osobowych podawał datę 14 marca 1909, natomiast później zmienił ją na 24 kwietnia 1922.

8 maja 1945 roku objął stanowisko starszego oficera śledczego w Sekcji VIII Wydziału I WUBP w Gdańsku. Następnie, od 16 lipca 1945 roku, funkcjonował jako zastępca kierownika, a od 12 listopada tego samego roku pełnił obowiązki kierownika tej sekcji. Już od 1 stycznia 1946 roku był kierownikiem Wydziału IV „A” WUBP w Gdańsku. W swojej roli jako śledczy odznaczał się wyjątkowym okrucieństwem. Wspólnie z Janem Wołkowem przeprowadzał latem 1946 roku brutalne śledztwo przeciwko Danucie Siedzikównie, znanej jako „Inka”, będącej łączniczką i sanitariuszką 5 Brygady Wileńskiej AK, stosując wobec niej przemoc i upokorzenia.

Jego działania przyczyniły się do wydania na Danutę Siedzikównę wyroku śmierci przez sąd 21 sierpnia 1946 roku. Śmierć „Inki” była kluczowym momentem dla kariery Bika. Dokładnie sześć dni po egzekucji, 3 września 1946 roku, Józef Bik został oficerem śledczym w Sekcji II Wydziału Śledczego w centrali Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie. Do stolicy przyjechał jako wysoko ceniony specjalista od „bandytyzmu”, w ciągu jednego roku (1946) zdobywając m.in. Srebrny Krzyż Zasługi, Złoty Krzyż Zasługi oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Dwa lata później został po raz drugi odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

1 marca 1947 roku awansował na porucznika oraz zastępcę naczelnika (a od 1 stycznia 1951 naczelnika) Wydziału Śledczego WUBP w Katowicach, gdzie przesłuchiwał m.in. członków antysowieckich organizacji niepodległościowych, takich jak Polskie Siły Demokratyczne oraz Polska Tajna Armia Wyzwoleńczo-Demokratyczna. Po awansie na kapitana postanowił zmienić swoje nazwisko na Bukar. Został zwolniony ze służby 15 marca 1953 roku.

Nie ma jasnych informacji na temat jego życia po opuszczeniu służby, ani dokładnego momentu, w którym ponownie przyjął nazwisko Józef Gawerski. W 1968 roku wyemigrował do Szwecji. W 2003 roku zgłosił się do IPN z wnioskiem o potwierdzenie swojego okresu pracy w UB (1945–1953) oraz złożył pozew do Sądu Okręgowego w Katowicach w sprawie „rewaloryzacji” renty.

22 grudnia 2006 roku prokurator Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach skierował do Sądu Rejonowego akt oskarżenia przeciwko Józefowi Bikowi. Zarzuty dotyczyły jego działań w okresie 1948–1949 roku, kiedy to jako Zastępca Naczelnika Wydziału Śledczego WUBP w Katowicach, wspólnie z innymi funkcjonariuszami, przekroczył swoje uprawnienia, znęcając się fizycznie oraz psychicznie nad członkami organizacji niepodległościowych oraz zmuszając ich do składania zeznań określonego typu.

W dniu 17 lipca 2009 roku Sąd Rejonowy Katowice – Wschód umorzył postępowanie karne w stosunku do oskarżonego, odwołując się do art. 17 § 1 pkt 5 – ze względu na śmierć oskarżonego.

Odznaczenia

Józef Bik został uhonorowany wieloma zaszczytnymi odznaczeniami, które świadczą o jego osiągnięciach i wkładzie w rozwój Polski. Wśród przyznanych mu wyróżnień znajdują się:

• srebrny Krzyż Zasługi (przyznany dwukrotnie w 1946 roku),
• złoty Krzyż Zasługi (1946),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1946),
• złoty Krzyż Zasługi (ponownie w 1947 roku).

---

Oceń: Józef Bik

---