Zbigniew Ćwiąkalski

---

Życiorys

Wykształcenie i działalność naukowa

Zbigniew Ćwiąkalski wszedł na świat prawniczy jako członek rodziny związanej z prawem. Jego ojciec, Czesław, sprawował funkcję sędziego i radcy prawnego. Jego dzieciństwo miało miejsce w Łańcucie, gdzie jego rodzina osiedliła się po II wojnie światowej. Zbiegiem lat, w 1968, został absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego im. Henryka Sienkiewicza w Łańcucie. W 1972 roku uzyskał dyplom na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, a po jego ukończeniu przez trzy lata odbywał aplikację sądową, która zakończyła się w 1975 roku pomyślnym zdaniem egzaminu sędziowskiego.

W 1979 roku potwierdził swoje umiejętności, broniąc pracy doktorskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, która została doceniona przez środowisko naukowe, zdobywając w 1980 roku drugie miejsce w prestiżowym konkursie redakcji „Państwa i Prawa”. Kolejnym kamieniem milowym w jego karierze było uzyskanie stopnia doktora habilitowanego w 1991 roku, który przyznano mu w dziedzinie nauk prawnych, ze szczególnym uwzględnieniem prawa karnego. 21 lipca 2020 roku Zbigniew Ćwiąkalski otrzymał tytuł profesora nauk społecznych.

W latach 1986–1988 zrealizował półtoraroczne stypendium Humboldta w Max-Planck-Institut für ausländisches und internationales Strafrecht we Freiburgu, pod opieką profesora Albina Esera. Dodatkowo, przebywał tam w kolejnych latach na stypendiach, a także odbył staż na Uniwersytecie w Kolonii, kierując się naukowymi przeciwwaga.

Kariera Ćwiąkalskiego na polu akademickim obejmuje pracę w Katedrze Prawa Karnego na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz w Wyższej Szkole Prawa i Administracji w Przemyślu. Dodatkowo, prowadził zajęcia na Uniwersytecie Rzeszowskim, gdzie również sprawował ważne techniczne funkcje na poziomie profesorskim. Dzięki jego mentorstwu, Maria Szczepaniec uzyskała stopień doktorski w 2003 roku.

Ćwiąkalski jest członkiem wielu organizacji, w tym Towarzystwa Naukowego Prawa Karnego oraz Krakowskiego Towarzystwa Przemysłowego. W latach 1978–1982 pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Asystentów UJ, a także był przedstawicielem pomocniczych pracowników naukowych w Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jako aktywny współzałożyciel Pierwszego Polsko-Amerykańskiego Banku w Krakowie, całkowicie angażował się w akademickie i prawne inicjatywy.

Zbigniew Ćwiąkalski zasiadał także w Komitecie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk w różnych kadencjach.

Praktyka adwokacka

Od 1995 roku jego droga zawodowa kierowała go w stronę adwokatury. W tej roli brał udział w obronach głośnych spraw, w tym był obrońcą byłego prezesa PKN Orlen, Andrzeja Modrzejewskiego, który został prawomocnie uniewinniony. W kontekście równie istotnym, reprezentował pilota Henryka Serdę, oskarżonego w procesie o ratowanie uczniów liceum z Tychów, również z pozytywnym dla niego wynikiem.

W szeregach wybitnych klientów, których bronił, znaleźli się Donald Tusk oraz Hanna Gronkiewicz-Waltz, którzy oskarżeni byli przez byłych działaczy PO, w tym przez Pawła Piskorskiego. W przypadku Ryszarda Krauze zasiadł również w roli doradcy, wskazując na brak podstaw prawnych do postawienia mu zarzutów karnych. Ponadto, jego rolą obrońcy jest także przedstawienie ekspertyz dotyczących przepisów kodeksu karnego.

Podczas katastrofy kolejowej pod Szczekocinami, jego doświadczenie zostało wykorzystane jako pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego PKP Polskie Linie Kolejowe. Przełomowym momentem było również uniewinnienie Tomasza Komendy w 2018 roku przez Sąd Najwyższy. Obrończy sądowy przyczynił się do otrzymania przez Komendę 12 milionów złotych zadośćuczynienia i ponad 800 tysięcy złotych odszkodowania w 2021 roku. Poza tym, za działalność w tej sprawie otrzymał Medal 75-lecia Misji Jana Karskiego.

Ćwiąkalski jest współzałożycielem kancelarii adwokackiej „SPCG T. Studnicki, K. Płeszka, Z. Ćwiąkalski, J. Górski Spółka Komandytowa” z siedzibą w Krakowie. W związku z objęciem funkcji publicznej w 2007 roku, tymczasowo zawiesił swoją praktykę adwokacką.

Działalność społeczna i polityczna

W czasie PRL, od 1972 do 1981 roku, Zbigniew Ćwiąkalski był aktywnym członkiem PZPR, sprawując funkcję przewodniczącego jednej z podstawowych organizacji partyjnych przez dwa lata. W 1981 roku zasilił szeregi „Solidarności”. Od 1982 do 1985 roku, jako przedstawiciel pomocniczych pracowników naukowych, uczestniczył w Prezydium Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, które skupiało m.in. usuniętych rektorów w okresie stanu wojennego, w tym Romana Ciesielskiego, Augusta Chełkowskiego oraz Roberta Głębockiego.

Dokumenty IPN wskazują na zarejestrowanie go jako kandydata do tajnej współpracy z Służbą Bezpieczeństwa w 1985 roku; Ćwiąkalski jednakże kategorycznie odmówił oraz próbował powiązać te okoliczności z jego wyjazdem na stypendium naukowe do naukowego Niemiec w 1986 roku.

Po zmianach politycznych w 1989 roku, aktywnie współpracował jako doradca z posłami Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego oraz ministrem edukacji narodowej w latach 1991-1996, a w czasach premierostwa Hanny Suchockiej, w latach 1992-1993, odpowiedzialnym za legislacyjne aspekty ustaw o świadku koronnym.

Udzielał się również jako ekspert komisji sejmowych oraz jako członek rady programowej Platformy Obywatelskiej powołanej przez Andrzeja Olechowskiego.

W okresie rządów PiS jego opinie prezentowały krytyczny stosunek do polityki prowadzonej przez ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro.

Ćwiąkalski jest sygnatariuszem Ruchu na rzecz Demokracji oraz był członkiem honorowego komitetu Platformy Obywatelskiej podczas przedterminowych wyborów parlamentarnych. Nie jest zarejestrowanym członkiem żadnej partii politycznej.

Od 16 listopada 2007 roku pełnił urząd ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego w pierwszym rządzie Donalda Tuska, jednak 20 stycznia 2009 roku podał się do dymisji. Uzasadnił tę decyzję odpowiedzialnością polityczną w kontekście samobójstwa Roberta Pazika, który został skazany za współudział w porwaniu i zabójstwie Krzysztofa Olewnika. Zaledwie dzień po rezygnacji otrzymał oficjalne zwolnienie ze swojego stanowiska.

W 2015 roku, aktywnie wspierał Bronisława Komorowskiego jako członek honorowego komitetu poparcia jego kampanii prezydenckiej.

Życie prywatne

Zbigniew Ćwiąkalski jest osobą rodzinną. Jest żonaty z Marią, a ich rodzina składa się z dwóch dzieci: córki Bogumiły oraz syna Piotra. Obecnie zamieszkują malowniczy Kraków, który jest znany z bogatej historii i kultury.

W roku 2004 Zbigniew Ćwiąkalski wystąpił jako egzaminator w komedii Juliusza Machulskiego pt. Vinci. Jego rola przyczyniła się do wzbogacenia fabuły filmu.

Publikacje

W dorobku Zbigniewa Ćwiąkalskiego znajduje się wiele istotnych publikacji, które znacząco przyczyniły się do rozwoju polskiego prawa. Oto wybrane pozycje:

• nadzwyczajne złagodzenie kary w praktyce sądowej, 1982,
• kodeks karny. komentarz (współautor), 1990,
• błąd co do bezprawności czynu w polskim prawie karnym, 1991.

Odznaczenia

Zbigniew Ćwiąkalski to osoba, która wyróżnia się na tle innych dzięki swoim wyjątkowym osiągnięciom. W 2011 roku otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Odznaczenie to zostało przyznane w uznaniu za jego wybitne zasługi w pracy naukowo-badawczej, jak również za znaczące osiągnięcia w działalności dydaktycznej i społecznej.

---

Oceń: Zbigniew Ćwiąkalski

---