Maria Kuszowa, urodzona 2 września 1872 roku w Łańcucie, to postać, która zasłynęła jako bibliotekarka oraz aktywna działaczka społeczna. Jej życie i działalność miały istotny wpływ na społeczność lokalną oraz kulturę w regionie.
Chociaż data jej śmierci jest nieznana, to jej dorobek i zaangażowanie w pracę bibliotekarską oraz różnorodne inicjatywy społeczne pozostają w pamięci tych, którzy znali jej dokonania.
Życiorys
Maria Kuszowa była żoną Karola Kusza, który pełnił funkcję dyrektora Kasy Oszczędnościowej oraz był członkiem rady miejskiej w Tarnowie. W trakcie I wojny światowej aktywnie uczestniczyła w życiu społecznym jako wiceprzewodnicząca tarnowskiego koła Ligi Kobiet Galicji i Śląska. Jej zaangażowanie przejawiało się w inicjatywie pomocy dla dzieci osiedlonych w obozie w Choceniu w Czechach. Poza tym, Maria była aktywna w sekcji oświatowej przy Liceum, a także koordynowała działania związane z porządkowaniem cmentarza legionistów w Łowczówku.
Równolegle działała w Komitecie Diecezjalnym oraz Parafialnym w Tarnowie, które wspierały Książęco-Biskupi Komitet Pomocy dla Dotkniętych Klęską Wojny. W latach 1916–1917 zasiadała w Naczelnym Zarządzie Ligi Kobiet. Stała się jednym z wielu aktywistów, którzy opuścili Ligę Kobiet Galicji i Śląska, a w listopadzie 1917 roku powołali do życia Towarzystwo Pracy Narodowej Kobiet. W ramach działalności społecznej prowadziła bibliotekę publiczną przy Towarzystwie Szkoły Ludowej w Tarnowie.
Po śmierci męża w 1918 roku podjęła decyzję o przeprowadzce do Krakowa. Ukończyła na Uniwersytecie Jagiellońskim dwuletni kurs bibliotekarski, co uprawniało ją do podjęcia pracy jako bibliotekarz w uczelniach wyższych. W początkowym okresie swojej kariery zawodowej zajmowała się porządkowaniem zbiorów biblioteki Katedry Mineralogii na UJ od 1921 roku.
W latach 1922–1932 pracowała w Akademii Górniczej w Krakowie, gdzie początkowo pełniła funkcję pomocnika bibliotekarza, a następnie kontraktowej asystentki bibliotecznej. Jej wkład w tworzenie Biblioteki Głównej był nieoceniony – uruchomiła wymianę wydawnictw, co znacząco przyczyniło się do rozwoju i powiększenia księgozbioru.
Pojawiły się jednak problemy ze zdrowiem, które zmusiły ją do rezygnacji z pracy. W 1928 roku została odznaczona Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Przypisy
- Biblioteka Główna Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie – Nasi Zasłużeni – Maria Kuszowa-Służewska
- Jerzy Krawczyk, Spiridon Vukadinowicz. Przyczynek do dziejów kształcenia bibliotekarzy na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1920–1923, "Roczniki Biblioteczne", t. 54, 2010 r., s. 171–172
- Trzy lata działalności KBK. Sprawozdanie Książęco-Biskupiego Komitetu pomocy dla dotkniętych klęska wojny za lata 1915–1917, Kraków 1918 r., s. 289, 417, Zob. też Paweł Glugla, Działalność Tarnowskiej Delegacji Książęco-Biskupiego Komitetu Pomocy w latach 1915–1917, „Krakowskie Studia Małopolskie” 2016 r., nr 21, s. 250
- Andrzej Mężyk, Tuchów i okolica w ogniu wojny światowej 1914–1915, Tuchów 2014 r., s. 555
- Sprawozdanie Ligi Kobiet NKN w Tarnowie za czas od 27 lipca 1915 do 31 grudnia 1916, Tarnów 1917 r., s. 2, 4, 6.
- Joanna Dufrat, Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej. Od Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego do Ochotniczej Legii Kobiet (1908–1918/1919, Toruń 2001 r., s. 186, 224, 239, ISBN 83-7174-980-5
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Mateusz Szpytma | Jan Karol Całczyński | Tadeusz Krupiński (antropolog) | Walenty Szpunar | Maciej Jerzy Balawejder | Kazimierz Bartoszyński | Antoni Mikołaj Matakiewicz | Teodor Leszetycki | Piotr Kuśtrowski | Franciszek BieniaszOceń: Maria Kuszowa