Mateusz Szpytma to wybitny polski historyk oraz muzealnik, który przyszedł na świat 22 lipca 1975 roku w Łańcucie. Jego bogaty dorobek naukowy potwierdza stopień doktora nauk humanistycznych.
Od 2016 roku pełni funkcję zastępcy prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, gdzie jego praca ma znaczący wpływ na kształtowanie polityki pamięci w Polsce.
Życiorys
Mateusz Szpytma jest osobą o bogatym dorobku naukowym i społecznym. Ukończył kierunki historia oraz nauki polityczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 2012 roku, w ramach Wydziału Historycznego tej renomowanej uczelni, obronił pracę doktorską zatytułowaną “Zjednoczone Stronnictwo Ludowe w województwie krakowskim w latach 1949–1956 (Geneza. Członkowie. Działalność)”, której autorem był Andrzej Chwalba, jego promotor.
Od 2000 roku pracuje w krakowskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej. W czasie swojej kariery był także bliskim współpracownikiem Janusza Kurtyki, pełniąc w czasie jego prezesury funkcję asystenta oraz zastępcy dyrektora sekretariatu prezesa IPN.
Mateusz Szpytma zaangażował się w badania dotyczące zbrodni w Markowej i odegrał istotną rolę w stworzeniu Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów, gdzie pełnił funkcję dyrektora. W lipcu 2016 roku został powołany na stanowisko wiceprezesa Instytutu Pamięci Narodowej, co podkreśla jego znaczenie w tej instytucji.
W 2017 roku został także członkiem Rady Programowej Żydowskiego Instytutu Historycznego, a rok później wszedł w skład Rady Muzeum przy Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie. Jego zaangażowanie w działalność edukacyjną i kulturalną znalazło uznanie także w 2022 roku, kiedy to powołano go na członka Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej.
Odznaczenia
W 2024 roku Mateusz Szpytma otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, co stanowi znaczące wyróżnienie w jego karierze.
Również w historii swoich osiągnięć został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi w 2009 roku oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi w 2016 roku, co podkreśla jego wkład w rozwój kraju.
W 2019 roku Mateusz uzyskał Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości, który honoruje zasługi dla niepodległości Polski.
W 2023 roku otrzymał Odznakę Honorową za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą, a także Złoty Medal „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas”, co jeszcze bardziej uwydatnia jego wkład w naukę i działalność na rzecz Polonii.
Wybrane publikacje
Oto zestawienie wybranych publikacji autorstwa Mateusza Szpytmy, które odzwierciedlają istotne aspekty badań historycznych i społecznych.
- Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w Krakowie: informator personalny (współautor), Kraków 2006,
- The risk of survival: the rescue of the Jews by the Poles and the tragic consequences for the Ulma Family from Markowa, Warszawa-Kraków 2009,
- Zbrodnia katyńska (współautor), Warszawa-Kraków 2010,
- Stanisław Mierzwa 1905–1985: ludowiec i działacz niepodległościowy (red.), Warszawa-Kraków 2011.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jan Karol Całczyński | Tadeusz Krupiński (antropolog) | Walenty Szpunar | Maciej Jerzy Balawejder | Kazimierz Bartoszyński | Antoni Mikołaj Matakiewicz | Teodor Leszetycki | Piotr Kuśtrowski | Franciszek Bieniasz | Maria KuszowaOceń: Mateusz Szpytma